Abdijsite Ten Bogaerde
Ten Bogaerde is een uithof van de Duinenabdij. Deze hoeve werd uitgebaat door de monniken en lekenbroeders zelf.’Bongart’ wordt voor het eerst vermeld als bezit van de Duinheren in 1183. De hoeve bestaat uit een toegangspoort, abtswoning, kerkschuur, stallingen (nu brasserie Sint-Idesbald) en de schuur (nu Kunstencentrum Ten Bogaerde).
Clercqskapelletje of Koortskaplletje
Svinkxstraat, Koksijde
Aan de kruising van de Svynx- en Veurnestraat staande veldkapel, geflankeerd door twee linden. Witgekalkt gebouwtje van één travee onder een zadeldak (Vlaamse pannen), gebouwd met "moefen" afkomstig uit de puinen van de Duinenabdij. Bouwheer was oud-burgemeester van Koksijde, Franciscus Declercq: 1837-1874.
Cottage Ravensteen
Koninklijke Plaats, 7, Koksijde-Bad
Deze cottage uit 1914 is mogelijks het ontwerp van Gaston Lejeune. De villa staat zoals de meeste cottage uit de Belle epoque op de top van een duin.
Huis 'Casa Blanca'
Wilde Rozenvoetpad 1, Koksijde-Bad
De ‘Casa Blanca’ is een klein, rechthoekig duinhuis gebouwd in 1910-1911. Tijdens WO I gebruikten de zoeaven deze villa als kantine. Ook de specifieke indeling – optimaal voor een beperkte leefruimte – en de spaarzame interieurinrichting zijn authentiek. Twee ontsnapte Belgische krijgsgevangen soldaten verstopten zich hier tijdens WO II.
Keunekapel
H. Christiaenlaan 40, Sint-Idesbald
De Keunekapel is opgericht door de familie Lafosse uit Brussel in 1906. toen midden van de duinen. Tijdens WOI brengen soldaten van het IJzerfront er de nacht door. Later wordt de kapel ingericht als een ruimte voor de eredienst voor de Nieuwpoortse vluchtelingen die zich eind 1914 in Sint-Idesbald vestigen. Vanaf 1935 waren er geen erediensten meer in de Keunekapel. Tegenwoordig is de kapel een tentoonstellingsruimte en eigendom van de gemeente Koksijde
Kustvissersvaartuig OD.1 Martha
De OD1 Martha werd in 1942 door de Oostendse werf Crabeels gebouwd voor Georges De Groote. Het schip werd ingeschreven als de Z53 Gilbert-Robert en opereerde vanuit Zeebrugge.
La Péniche
Sint-Niklaasplein, Oostduinkerke-dorp
Dit boothotel dateert uit 1933 en is gebouwd in de modernistische stijl. Tijdens het interbellum zien veel ‘villas marines’ het levenslicht aan de Belgische kust. De link met de pakketboot was nooit veraf. La Péniche is opgetrokken uit bepleisterde en geschilderde baksteen.
Loxley en La Guadeloupe
Het hoekpand Loxley en La Guadeloupe is ontworpen door architect Gaston Lejeune en dateert uit 1913. La Guadeloupe bood tijdelijk onderdak aan een kleinschalige kinderhome.. Het duinhuis vormt een blikvanger op de driesprong van de Bauwenslaan, de Bronstraat en de Zonder Zorgstraat.
Boothotel Normandie
Na een dispuut over de uitbating van het boothotel La Péniche, worden er plannen gesmeed om een tweede boothotel te bouwen. In 1935 is de gelijknamige oceaanschuimer volop in de actualiteit, het schip heeft net de ‘blauwe wimpel’ behaald, omdat het de snelste overtocht van Atlantische Oceaan heeft gerealiseerd. De drie rode schouwen typeren het boothotel dat in 1994 beschermd wordt als monument. Na vele jaren van verwaarlozen herwint La Normandie opnieuw zijn glorie.
Onze-Lieve-Vrouw ter Duinenkerk
Deze moderne kerk is een ontwerp van architect J . Lansoght (Brugge) van 1956. De plattegrond heeft de vorm van een hartmossel of kokkel.
Pays de Charleroi
Deze home is opgetrokken in 1950 en een ontwerp van architect Gaston De Bruycker uit Sint-Idesbald. De opdrachtgever was de vzw Au Pays de Charleroi – Les Femmes Prevoyantes – de Socialistische Vooruitziende Vrouwen, SVV) uit Charleroi.
Pro Juventute - Air et Soleil (De Zeebries)
Strandjutterslaan 10, Oostduinkerke
Pro Juventute – Air et Soleil dateert uit 1939 en is een realisatie van architect Antoine Courtens (1899-1969). Deze voormalige home vormt een belangrijke schakel in de evolutie van het sociaal toerisme in België tijdens het interbellum. Deze kinderhomes werden opgericht als reactie op de gevolgen van de industrialisatie en de slechte leefomstandigheden in de steden.
Sint-Pieterskerk
De Sint-Pieterskerk is een voorbeeld van vroege neogotiek in Vlaanderen, gebouwd in de periode 1845-1848 ter vervanging van een rond 1700-1705 gebouwde kerk. Die verving de reeds in 1216 door het kapittel van Sint-Walburga te Veurne opgerichte Simoenskapel.
Strandaccommodatie openluchtzwembad
Het strandaccomodatiegebouw van het openluchtzwembad in Oostduinkerke is beschermd omdat het gebouw een belangrijke getuige is van de evolutie van de badcultuur en massatoerisme na de Tweede Wereldoorlog. Het gebouw is een representatief voorbeeld van de naoorlogse toeristische infrastructuur (1955-1958) en een voorbeeld van hoe architectuur geïntegreerd is in het kustlandschap.
Toren van de Willibrorduskerk
Rond 1400 werd de kerk voor de eerste maal als een vroeg-gotische kruisvormige kerk vermeld. De toren die nu als westgeveltoren dienst doet, was oorspronkelijk een kruisingstoren. In1873 werd de kerk door een brand verwoest, maar de toren bleef bewaard. Er werd een neogotische kerk achter de toren gebouwd in 1877.
Veldkapel 'Baldjes Kruis'
J. Van Buggenhoutlaan, Koksijde
Deze veldkapel is gebouwd door de vijf laatste monniken van de toenmalige O.L.V. Ten Duinenabdij in 1819. De geschiedenis van de Westkust in het algemeen en Koksijde in het bijzonder is innig verbonden met de middeleeuwse bloei van de Duinenabdij(externe link). De jaarlijkse bedevaart naar het kapelletje van de Zalige Idesbald –patroon van de vissers, landbouwers en de Vlaamse adel – vindt jaarlijks plaats op de eerste maandag na 18 april. Verschillende gemeentelijke en religieuze instanties staan in voor de organisatie.
Villa Belvédère
La Charitélaan 12, Oostduinkerke
Deze villa, ontworpen door Gaston Lejeune, staat op een van de hoogste duinen van Oostduinkerke. Het ontwerp ligt in de lijn van de cottages uit de ‘belle époque’, maar heeft ook enkele eigenschappen van de architectuur uit het interbellum. Villa Belvédère is lang verwaarloosd geweest. Buurtbewoners noemen het zelfs de ‘spookvilla.’ Tegenwoordig is het sinds 2001 beschermde monument prachtig gerestaureerd.
Villa La Coursive
Aan het einde van de 19de eeuw kwam het toerisme op in Oostduinkerke. Vanaf 1896 investeerde men in de Zeedijk en ongeveer drie jaar later werd deze villa met opvallende erker gebouwd. De oorspronkelijke naam van villa La Coursive was vermoedelijk ‘Simonne.’
Villa La Vigie
Verdedigingslaan 9, Koksijde
Deze villa ligt in een wijk middenin de duinen, niet ver van de Hoge Blekker. In 1923 kreeg aannemer Remy Rys de opdracht om bovenop een resterende bunker een villa te bouwen en de bestaande betonconstructie te integreren in het gebouw. In 1925 was de villa volledig afgewerkt. Door haar hoogte en het uitzicht werd ze ‘La Vigie’ (kraaiennest, uitkijkpost) genoemd. Sinds 2003 is het gebouw beschermd en sinds kort ook volledig gerestaureerd.
Villa Sursum Corda
Dit gebouw uit het interbellum was van meet af aan een moderne versie van het ‘duinhuis’ – als alternatief voor de cottage-achtige panden zoals Villa Belvédère.
Huisje Nys-Vermoote
Het huisje Nys-Vermoote / Jommekeshuis (ca. 1855-1865) dankt haar naam aan de oorspronkelijke bewoners: Carol Nys en Isidoor Vermoote, de grootvader en de oom van striptekenaar Jef Nys. De jonge Jef kwam er vele jaren op vakantie en was getuige van het harde labeur van een keuterboer-visser en later van het opkomende toerisme. Het beschermde monument werd in 2003 aangekocht door de gemeente Koksijde.
Zuid-Abdijmolen
J. Van Buggenhoutlaan; Koksijde
De Lootvoetmolen uit Houtem-Veurne (bouwjaar: 1773) werd afgebroken in het begin van de jaren 50 en staat sinds 1954 op de oude ‘meulewal.’ De houten windmolen werd volledig gerestaureerd in 1984 en is beschermd.
Archeologische site abdij Onze-Lieve-Vrouw Ten Duinen
Koninklijke Prinslaan 2, Koksijde
Eeuwenlang domineerde het silhouet van de Duinenabdij het landschap in Koksijde, tot de tand des tijds de overhand nam. Opgravingen en grondige restauratiecampagnes haalden het grondplan van de abdij vanonder het zand. Vandaag spreken de muuropstanden tot eenieders verbeelding. Sinds 23 december 1986 is deze site beschermd als monument. De ruïnes zijn toegankelijk tijdens de openingsuren van het Abdijmuseum Ten Duinen.
Belgische betonnen verdedigingsconstructies WO I
Hof ter Bommelaere - Allaertshuizenstraat 2, Wulpen
Deze drie betonnen militaire constructies werden opgetrokken tijdens WO I bij een boerderij waar de belangrijkste hoofdkwartieren van de sector en een cruciale telefooncentrale waren gevestigd. Deze functies zijn nog altijd af te lezen uit de inrichting van de constructies. Zij vormen de getuigen van de evolutie die de oorlogsvoering tijdens WO I onderging en waarbij het gebruik van beton voor militaire verdedigingswerken aan belang won.
Duin-polderovergang Ten Bogaerde
De hoeve Ten Bogaerde en omgeving werden beschermd als dorpsgezicht op 23/07/1989 wegens esthetisch, historisch en natuurwetenschappelijk belang. Dit gebied verwijst op een zeer herkenbare manier naar de eerste ingebruikname in de 11e-12e eeuw, namelijk de eerste wegen en percelering. Een grote verscheidenheid aan biotopen valt waar te nemen in deze zone. De grote herkenbaarheid van het gebied wordt gekenmerkt door een hoge gaafheidswaarde. De duinpolderovergang werd beschermd als landschap op 02/05/2001.
Franse betonnen post voor radiotelegrafie WO I
Hoewel de Fransen gedurende het merendeel van de oorlog de sector Nieuwpoort bezetten, zijn niet veel militaire constructies bekend van Franse makelij. Dankzij inscripties zijn de bouwers en de bouwperiode van de constructie gekend: een Franse territoriale geniecompagnie tijdens oktober 1916. De constructie is een belangrijke getuige van de evolutie van militaire communicatiemiddelen tijdens WO I. Dit is een uiterst zeldzame constructie: er zijn in de frontstreek geen constructies gekend met een gelijkaardige voorgevel en met dergelijke opvallend mooie afwerking.
Houtsaegerduinen
Deze duinen gelegen tussen Sint-Idesbald en De Panne werden op 22 oktober 1911 beschermd als landschap.
Restanten kustbatterij WN Karthauserdünen
Kinderlaan, Nieuwpoortsteenweg en Toekomstlaan, Oostduinkerke
Deze restanten geven een goed beeld van de manier waarop de landmacht in het begin van WO II een batterij installeerde. Al in 1941 was er op deze plaats een batterij gelegen. De site is interessant omwille van het groot aantal bewaarde bouwwerken. Het betreft een 37-tal constructies, waaronder twee soorten bunkers voor manschappen, alsook verschillende kleine constructies voor opslag of munitie. Het is opmerkelijk dat op deze site ook enkele Belgische bunkers uit WO I bewaard zijn, te herkennen aan hun kleinere afmetingen en/of de mindere kwaliteit van beton en afwerking.
Quartier Sénégalais
Koksijde-Bad
Deze wijk werd beschermd als dorpsgezicht op 11 juni 2001. Het betreft een verkaveling van 1908, naar de vorm geïnspireerd op de tuinwijkgedachte naar Engels model, met kronkelwegen en voetpaden conform het duinenreliëf, geënt op een aanleg met vanuit een rondpunt uitstralende, vlakke lanen. De oudste cottages van deze wijk klimmen op tot kort voor WO I.
Home Edouard Pecher
Deze home werd opgericht op initiatief van de liberale mutualiteiten uit Brussel in het jaar 1937 naar ontwerp van architect C. Van Elslande . In 1948 werd het gebouw uitgebreid naar ontwerp van architect G. De Bruycker . In 1969 werd het gebouw opnieuw uitgebreid. Sinds juli 2008 is deze home beschermd als monument. Momenteel vindt de Westhoek Academie Koksijde hier haar onderkomen.
Widerstandsnest Waldersee
Zuidenwindhelling 1, Oostduinkerke
Waldersee is een goed bewaard voorbeeld van een weerstandsnest op de Atlantikwall. Je vindt er geschutstellingen, mitrailleur- en observatieposten, stellingen voor antitankgeschut, bunkers en accommodatie voor manschappen. Sommige structuren zijn zeldzaam en komen nergens anders voor langs de Belgische kust. Loopgraven zorgden ervoor dat een deel van de verdedigingswerken met elkaar in verbinding stonden.
